CÓ THỂ BẠN CHƯA BIẾT:
BÀI THƠ “I BLACK” (TÔI ĐEN) CỦA EM BÉ PHI CHÂU 7 TUỔI ĐƯỢC LIÊN HIỆP QUỐC VINH DANH HAY NHẤT THẾ GIỚI NĂM 2008.
Từ sau khi Thế Chiến Thứ II kết thúc năm 1945, người da trắng giàu có tại Nam Phi đã lập Đảng National Party (Đảng Toàn Quốc) không công nhận quyền sống bình đảng của đa số người da đen. Chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid đã thống trị Nam Phi với các luật lệ đối xử tàn tệ xem người da đen như súc vật. Lãnh tụ da đen là ông Nelson Mandela bị xử chung thân và tạo ra những cuộc biểu tình bạo động khắp nơi khiến Tổng Thống da trắng Frederik Willem de Klerk (http://en.wikipedia.org/wiki/Frederik_Willem_ de_Klerk) phải nhượng bộ thương thuyết từ năm 1990 để dần dần chấm dứt chế độ phân biệt chủng tộc Apartheid tại Nam Phi.
Người da đen đông đảo đã liên kết đấu tranh và chế độ Apartheid phải trả tự do cho do Nelson Mandela và ông đã vận động đưa đến cuộc bầu cử Quốc Hội đa sắc tộc (multi-racial elections in 1994) (http://en.wikipedia.org/wiki/South_African_ge neral_election,_1994) đầu tiên do Nelson Mandela làm chủ tịch năm 1994 (African National Congress - ANC)..
Tiếp theo là cuộc tuyển cử đa sắc tộc vào năm 1997 đã đưa ông Nelson Mandela làm vị Tổng Thống cao niên nhất Nam Phi lúc ông 75 tuổi. Trong cương vị Tổng Thống, ông cho soạn lại Hiến Pháp xóa bỏ nạn kỳ thị chủng tộc, bảo vệ dân chủ, nhân quyền và chống lại nghèo đói, phát triển đất nước. Nelson Mandela được dân chúng Nam Phi gọi là “Cha của Đất Nước” (Father of Nation) và ông đã chiếm giải Nobel năm 1993 cũng như 250 giải thưởng quốc tế khác về sự nghiệp giải phóng dân tộc bị áp bứcvà phân biệt chủng tộc.
Khi đã ổn định được tự do và bình đẵng sắc dân tại Nam Phi, ông từ chối ra tranh cử lần kế tiếp vào năm 1999 và vị kế nhiệm là Phó Tổng Thống Thabo Mbeki cùng đi chung đường lối.
Nelson Mandela thành lập tổ chức phi lợi nhuận Nelson Mandela Foundation để hoạt động từ thiện, chống bệnh HIV/AIDS và ông trở thành người đại diện cho nhiều tổ chức quốc tế về nhân quyền, từ thiện, hòa giải xung đột giữa các quốc gia.
Từ năm 2000, ông Nelson Mandela cùng với nhà đánh Golf chuyên nghiệp Gary Player tổ chức giải đánh Golf quốc tế để gây quỹ giúp cho tổ chức Nelson Manadela Children's Funds và lần tổ chức đầutiên đã thu được 20 Triệu Mỹ-kim. Tiền quyên góp từ các giải Golf Quốc Tế những năm kế tiếp đã được dành cho 3 tổ chức từ thiện Nelson Mandela Foundation ( http://www.nelsonmandela.org/ ), Nelson Mandela Children's Fund ( http://en.wikipedia.org/wiki/Nelson_Mandela_Children%27s_Fund ), và Mandela Rhodes Foundation ( http://en.wikipedia.org/wiki/Mandela_Rhodes_Scholarship ).
Vào dịp kỷ niệm sinh nhật 90 tuổi của Nelson Mandela ngày 18-7-2008, khắp nơi trên toàn NamPhi dân chúng tổ chức tiệc mừng. Gia đình và thân nhân cùng các tổ chức và đại diện quốc tế đến chúc mừng ông ở quê nhà tại thành phố Qunu Nam Phi để gây quỹ giúp cho trẻ em cô nhi và bị bỏ rơi do tổ chức SOS Children's Villages quản lý.
Tại buổi tiệc tiếp tân nầy, có một embé da đen tại Nam Phi gốc Namibia 7tuổi đến xin gặp Nelson Mandela để trao một bài thơ do em sáng tác. Vì khách quá đông nên em bé đứng chờ hoài không được đành phải để lại bài thơ bỏ trong một phong bì gởi cho Nelson Mandela mà không đề tên của em bé là ai, ở đâu. Bài thơ nầy rất mộc mạc được các tổ chức quốc tế nhi đồng và chống phân biệt chủng tộc phổ biến rộng rãi nên cùng năm 2008 đã được Liên Hiệp Quốc vinh danh là bài thơ hay nhất thế giới trong năm 2008.
Hiện nay vẫn chưa ai biết tên của em bé da đen gốc Phi Châu là gì, ở đâu. Một s1ô phiên bản Anh ngữ có vài chữ và câu cuối ghi khác là “So who you calling colored folks?” chứ không phải là “Why you call me colored?” ( http://bookaholicblog.blogspot.com/2009/06/when-i-born-i-black.html ).
Hạnh Dương xin mời quý vị và các bạn thưởng thức bài thơ Anh ngữ được Liên Hiệp Quốc công nhận haynhất thế giới Năm 2008 của một em bé Phi Châu 7 tuổi sáng tác. Thật rabài thơ không có tựa đề nên trên Internet, người ta chỉ gọi là “When I born, I black” mà thôi. Một ít trích dẫn gọi gọn là “I Black” mà Hạnh Dương chuyển dịch ra Việt ngữ sauđây để quý vị và các bạn so sánh.
Chúc quý vị và các bạn cuối tuần nhiều sức khỏe, an vui, hạnh phúc và phát đạt.
HẠNH DƯƠNG.
California, Thứ Bảy 16-3-2013.
______________
When I born, I black
When I grow up, I black
When I go in Sun, I black
When I scared, I black
When I sick, I black
And when I die, I still black
But you white fellow
When you born, you pink
When you grow up, you white
When you go in sun, you red
When you cold, you blue
When you scared, you yellow
When you sick, you green
And when you die, you grey
Why you calling me colored?
_______________ _________
Hạnh Dương dịch Việt ngữ:
Khi tôi sinh ra, tôi đen
Khi tôi lớn lên, tôi đen
Khi tôi đi dưới nắng, tôi đen
Khi tôi sợ hải, tôi đen
Khi tôi ốm đau, tôi đen
Và khi tôi chết, tôi vẫn đen.
Nhưng này bạn trắng
Khi bạn sinh ra, bạn hồng
Khi bạn lớn lên, bạn trắng
Khi bạn đi dưới nắng, bạn đỏ
Khi bạn rét lạnh, bạn xanh
Khi bạn sợ hải, bạn vàng
Khi bạn ốm đau, bạn tái
Và lúc bạn chết, bạn xám
Tại sao bạn gọi tôi là màu?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét